Difference between revisions of "carcan-paksi-titiran-02"
(restore) |
(regenerate transliteration) |
||
(18 intermediate revisions by 3 users not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Entry | {{Entry | ||
− | |||
|Title=carcan-paksi-titiran-02 | |Title=carcan-paksi-titiran-02 | ||
|Url=https://archive.org/details/carcan-paksi-titiran-02 | |Url=https://archive.org/details/carcan-paksi-titiran-02 | ||
+ | |Script=Bali | ||
}} | }} | ||
+ | ==== Description ==== | ||
+ | ===== Bahasa Indonesia ===== | ||
+ | |||
+ | Carcan adalah teks yang menguraikan berbagai ciri dan jenis suatu subjek tertentu, umumnya dengan arti dan pengaruh baik-buruknya bagi manusia. ''Carcan Paksi Titiran'' menguraikan tentang macam-macam jenis burung ''titiran'' (''Geopelia striata'') yang dikenal sebagai burung perkutut dalam bahasa Indonesia. | ||
+ | |||
+ | Lontar ini selesai ditulis pada tahun śaka 1907, setara dengan 6 September tahun masehi 1985. | ||
+ | |||
+ | ===== English ===== | ||
+ | |||
+ | Carcan is a text that classify various properties and kinds of a certain subject, usually with their symbolic meaning and effect for humans. ''Carcan Paksi Titiran'' classify various kinds of ''titiran'' bird (''Geopelia striata''), also known as ''perkutut'' in Indonesian, a dove often kept as pets in Bali and Java due to their pleasant cooing calls. | ||
+ | |||
+ | This manuscript was completed on śaka year 1907, equivalent to 6 September 1985 AD. | ||
+ | |||
==== Front and Back Covers ==== | ==== Front and Back Covers ==== | ||
{{EntryImage | {{EntryImage | ||
Line 14: | Line 27: | ||
<transcription> | <transcription> | ||
− | [Nama/judul: -Carcan Paksi Titiran | + | [PERPUSTAKAAN |
+ | KTR.DOKBUD BALI | ||
+ | PROP.BALI | ||
+ | K/IV/1/DOKBUD | ||
+ | Nama/judul: -Carcan Paksi Titiran | ||
Panj. 30 cm. Leb. 3,5 cm. Jml.10 lb. | Panj. 30 cm. Leb. 3,5 cm. Jml.10 lb. | ||
Asal : Tista, Abang, Karangasem.- | Asal : Tista, Abang, Karangasem.- | ||
K.46 169 / 84-85] | K.46 169 / 84-85] | ||
[᭑ 1A] | [᭑ 1A] | ||
− | Nama/judul: -CARCAN PAKSI.- | + | [Nama/judul: -CARCAN PAKSI.- |
Panj. 30 cm. Leb. 3,5 cm. Jml.10 lb. | Panj. 30 cm. Leb. 3,5 cm. Jml.10 lb. | ||
− | Asal : Tista, Abang, Karangasem.- | + | Asal : Tista, Abang, Karangasem.-] |
− | </transcription><transliteration>[Nama/judul: -Carcan Paksi Titiran | + | </transcription><transliteration>[PERPUSTAKAAN |
+ | KTR.DOKBUD BALI | ||
+ | PROP.BALI | ||
+ | K/IV/1/DOKBUD | ||
+ | Nama/judul: -Carcan Paksi Titiran | ||
Panj. 30 cm. Leb. 3,5 cm. Jml.10 lb. | Panj. 30 cm. Leb. 3,5 cm. Jml.10 lb. | ||
Asal : Tista, Abang, Karangasem.- | Asal : Tista, Abang, Karangasem.- | ||
K.46 169 / 84-85] | K.46 169 / 84-85] | ||
[1 1A] | [1 1A] | ||
− | Nama/judul: -CARCAN PAKSI.- | + | [Nama/judul: -CARCAN PAKSI.- |
Panj. 30 cm. Leb. 3,5 cm. Jml.10 lb. | Panj. 30 cm. Leb. 3,5 cm. Jml.10 lb. | ||
− | Asal : Tista, Abang, Karangasem.-</transliteration> | + | Asal : Tista, Abang, Karangasem.-]</transliteration> |
==== Leaf 1 ==== | ==== Leaf 1 ==== | ||
Line 54: | Line 75: | ||
</transcription><transliteration>[1 1B] | </transcription><transliteration>[1 1B] | ||
1 | 1 | ||
− | + | /// • /// oṁawighnāmastu /// 0. nihāncar̀cchāningpaksyititiran. yanhanapaksyiwulunyaklawu, ikabcik, paksyibhaṭāramahai | |
− | śwara, nga. 0. | + | śwara, nga. 0. paksyikadiskar̀tuñjungebhiru, rupanbulunñane, hapasgaru, nga. 0. yanpaksyiputiḥbuluneringbabokongñaneringtngĕ |
− | n, bcik, | + | n, bcik, paksyinhidābhaṭāramahādewā. 0. yanhanapaksyimaśanñaneputiḥ, siwaksiksyik, nga. bcik. 0. yanpaksyi |
− | barakmatanñane, | + | barakmatanñane, kampidñaneputiḥ, kukunñaneputiḥ, kadibulunlubakbabokongñane, ñcik'hikāmaweḥsuka, kapujiring |
[2 2A] | [2 2A] | ||
− | himanusyāsami. | + | himanusyāsami. paksyinhidabhaṭārawiṣṇu, nga. 0. yanhanapaksyiputiḥmulus, bcik, hikānggawewr̥ĕddhiningpangankinum, paksyinhi |
− | + | dābhaṭārabrāhmā, nga. 0. yanhanāpaksyiklawubulunñanesami, bcik'hanggemahubuhubuhan, paksyinhidābhaṭārarūdrā, | |
− | . 0. yanhanapaksyitĕnggĕkñanegdhe, buluntĕnggĕkñanemasawangwilis, | + | . 0. yanhanapaksyitĕnggĕkñanegdhe, buluntĕnggĕkñanemasawangwilis, tangkaḥñanegdhe, ikābcik, paksyinhidābhaṭāraśa |
− | ngkara. 0. | + | ngkara. 0. hanāpaksyikucap'hitik'hitikñane, bcik, purajita, nga. hanapaksyiputiḥjambulñane, bcik, panaribĕk, </transliteration> |
==== Leaf 2 ==== | ==== Leaf 2 ==== | ||
Line 87: | Line 108: | ||
</transcription><transliteration>[2 2B] | </transcription><transliteration>[2 2B] | ||
2 | 2 | ||
− | nga. 0. hanāpaksyikaditekorelingĕbang, mangkanatingkahinggunṇanya, bcik, | + | nga. 0. hanāpaksyikaditekorelingĕbang, mangkanatingkahinggunṇanya, bcik, makraṇasugiḥ, syakibaja, nga. 0. hanapaksyika |
− | + | dipal̥ĕmedewekñane, bcik, manuslikā, nga. 0. yanhanāpaksyiputiḥkukunitikitikñaneringtngĕn, bcik, kpĕl, nga. 0. | |
− | + | yanhanāpaksyimamuñiringwngineñalaḥmasasyā, hayucipṭāmaṇik, nga, bcik. 0. hanapaksyimasawangjnar̀bulunāwaknya, kangentu | |
− | ktuknya, | + | ktuknya, hul̥ĕshipuneyayu, maswarasugiḥsakingholiḥhipyan. kumaligir̀, nga. 0. yanhanapaksyidrupadoyanmaswaraningkala |
[3 3A] | [3 3A] | ||
− | ningwngi, hayu, katkaningsanaktā, tūmuni, nga. 0. | + | ningwngi, hayu, katkaningsanaktā, tūmuni, nga. 0. yanhanapaksyimatmukalungnyakabeḥ, bcik, hapuharawr̥ĕddhiśantanā. pujarita. 0. ya |
− | + | nhanapaksyimahikut 16 hayu, ngilanganingmalāsangngubuhin. 0. yanhanāpaksyipramaṇanyatūr̀ñpĕk'hawaknyatanpasedā | |
− | + | kukunyaputiḥ, hayu. 0. yanhanāpaksyitangkaḥñaneptak, baraksukunya, bcik. 0. yanhanāpaksyi, bahongñaneha | |
gĕngtanpasamā, tkaningswaranyāgĕng, hantĕgngatĕngkung, linggāmesyi, nga, rahayupaksyi'ikā. 0. yanhanapaksyitĕgtĕgngatĕngkung, ngawinang</transliteration> | gĕngtanpasamā, tkaningswaranyāgĕng, hantĕgngatĕngkung, linggāmesyi, nga, rahayupaksyi'ikā. 0. yanhanapaksyitĕgtĕgngatĕngkung, ngawinang</transliteration> | ||
Line 120: | Line 141: | ||
</transcription><transliteration>[3 3B] | </transcription><transliteration>[3 3B] | ||
3 | 3 | ||
− | rahayuhikā, | + | rahayuhikā, pagĕḥyayaśa, nga. 0. hanāpaksyiputiḥbatisñane, nasimanwenang, nga. 0. hayuhikā. 0. yanhanapaksyiputiḥring |
− | binbinane, bcik. 0. | + | binbinane, bcik. 0. yanmamungkulsiksyiksukunyarawuḥkahitikitik, taliwangsi, nga, bcik. 0. yanhanapaksyiswara |
− | + | nñanemlaḥ, jnĕngejle, punikamapuharabcik. 0. yankālaningmapikat, yanapaksyihikārawuḥñanesakengtngĕn, balyanpra | |
− | maṇa, nga. yansakingkiwā, balyankasunyaparamanā, nga, bcik. 0. | + | maṇa, nga. yansakingkiwā, balyankasunyaparamanā, nga, bcik. 0. yanngar̥ĕpinpapikat, bhaktisampūr̀ṇnā, nga, bcik. 0. yan |
[4 4A] | [4 4A] | ||
− | ngurininpapikat, | + | ngurininpapikat, tundungmusuḥ, nga, hayu. 0. yanpaksyitkangungkulinpanataran, rajyamalalaḥ, nga, ikābcikdhahat. 0. ti |
− | ngkahingpaksyipapikat, | + | ngkahingpaksyipapikat, yanwahukaparenrarisngtor̀masiksikan, mwaḥngr̥ĕtĕknangadaḥ, tuktukñanemulisaḥ, ikāpapikat'hayu |
− | dampukan. 0. | + | dampukan. 0. yanhanapaksyibulunhalisnyaputiḥ, mlaḥ, nga, pāñjiskar̀. 0. yanhanāpaksyitukungliñjongnya, ikagaguṇanringhanak |
− | + | magawemr̥ĕtiwi. 0. yanhanapaksyituktuknyapañjangbatisñanebarak, kukubantĕr̀, buluntrasebarak, bcik, paksyinhi</transliteration> | |
==== Leaf 4 ==== | ==== Leaf 4 ==== | ||
Line 153: | Line 174: | ||
</transcription><transliteration>[4 4B] | </transcription><transliteration>[4 4B] | ||
4 | 4 | ||
− | + | bhaṭāragurū, dr̥ĕwewwangulahinghadagang. 0. gnahangringdulu, sikangin. 0. yanhanāpaksyigdhelantangbatisñane, hawaknyapañjang, mwaḥ | |
− | babokongñanehagöng, | + | babokongñanehagöng, paksyinhidabhaṭārawiṣṇu, mapuharasukarahayu, lantangtuwuḥ, hakeḥhanaktr̥ĕṣṇa, risangadr̥ĕwe. 0. ya |
− | + | nhanapaksyimakukuputiḥmakasami, rawwingmatannyaputiḥ, paksyinhidābhaṭāraśiwā, bcik. 0. paksyisigar̀siksyiknyaslagawilaḥ | |
− | , bcik. 0. | + | , bcik. 0. yannyatumbuḥbuluringsiksyiknya, bcik. 0. yanhanapaksyigdhesuksyuknya, masruwetkuningmatanya, masawangñl̥ĕmbwi |
[5 5A] | [5 5A] | ||
− | kbulunne, bcik, | + | kbulunne, bcik, peñjor̀mas. nga. 0. yanhanapaksyisawangputiḥbulunñane, gdhepatuknya, bcik. 0. yanhanapaksyiganggaspanga |
− | dĕgnya, bcik, | + | dĕgnya, bcik, mapuharanmusukarahayusangadr̥ĕwe. 0. yanhanapaksyiputiḥbulunñanedikebot, sandangbkĕl, nga, sukarahayu |
− | + | nmusugiḥsangmangingū. 0. yanhanapaksyiputiḥbulunbawongnyaringtngĕn, śribhakta, nga, paksyinhidābhaṭāriśri, wnangwwangadagangmanr̥ĕwyā. 0 | |
− | . yanhanāpaksyibawaksyukunya, nānghingsukunegdhe, | + | . yanhanāpaksyibawaksyukunya, nānghingsukunegdhe, kukunyaputiḥ, miwaḥpatuknyagdhe, swaranyangatĕngkung, tis, nga. 0. yanha</transliteration> |
==== Leaf 5 ==== | ==== Leaf 5 ==== | ||
Line 186: | Line 207: | ||
</transcription><transliteration>[5 5B] | </transcription><transliteration>[5 5B] | ||
5 | 5 | ||
− | nāpaksyisukunyatigul, saneringkiwā, | + | nāpaksyisukunyatigul, saneringkiwā, śrībhakta, nga, wnanghinangūringwwangangulakulak, maphalasugiḥ. 0. yanpaksyiputiḥkatiḥ |
− | + | bulunsipaḥnya, manukbhaṭāriśri, wwangtanimakadr̥ĕwe, tisphalanya, sungsungguyu, nga. 0. yanpaksyibariḥsiksyiksukunyamaronga | |
− | + | neḥ, halapĕn, nga. hasingkinar̀yyaringsangmangingū, maphalahayu. 0. yanpaksyisawupjrijinliñjongnya, tis, rahināsanada, nga | |
− | . 0. | + | . 0. yanpaksyinemaswaratitir̀bilangwngine, ñandanghubuḥhin, ngawepañjangyuṣakangmangingū, iwāśuddhā, nga. 0. yanpaksyi |
[6 6A] | [6 6A] | ||
− | + | putiḥbulunpañjawatnejumahan, kadidawunclagilumbangñane, ikāpaksyinidābhaṭārawiṣṇu, nga. padaringanribĕk, nga, yan | |
− | + | npaksyineputiḥhakatiḥbulunñane, hasingmangingū, glissugiḥ, tlagāngĕmbĕng, nga. yanpaksyi, hatĕpbwikñanebtenanbinbina | |
− | n, duhuranbinbinan, wongadagangwnangmangingū, | + | n, duhuranbinbinan, wongadagangwnangmangingū, widagdhasapakur̥ĕmadwalawli, sudriweṣya, nga. 0. yanpaksyibwikkampidnya, sukunya |
− | + | sl̥ĕm, tangkaḥñanegdhe, mwangsocanyāgöngsl̥ĕm, mwanghawaknyāgöngkatkengmuninyāgöng, bcik, wwangataniwr̥ĕddhimangingū, </transliteration> | |
==== Leaf 6 ==== | ==== Leaf 6 ==== | ||
Line 219: | Line 240: | ||
</transcription><transliteration>[6 6B] | </transcription><transliteration>[6 6B] | ||
6 | 6 | ||
− | paksyi, cintāmaṇi, nga. | + | paksyi, cintāmaṇi, nga. yanputiḥduwur̀bulunbawongnyasalambā, sandangbkĕl, nga, wnangdr̥ĕwongatanin, mwanghanggenpapika |
− | + | twnang. 0. yanpaksyimatmukalungnya, patpatwyadinlalimā, manuk'hidābhaṭāraiśwara, wongadagangwnangmangingū, ngawetisrahayu, sung | |
− | sungguyu, nga. siwaksyiksyiknyamakarwarwa, malihi, halapĕn, nga. | + | sungguyu, nga. siwaksyiksyiknyamakarwarwa, malihi, halapĕn, nga. sagawentāholiḥhamriḥ. śrimuliḥ, nga, yanpaksyijarijinñari |
− | mpusneringsukutngĕn, tisphalanyā. 0. | + | mpusneringsukutngĕn, tisphalanyā. 0. yanputiḥnakanyaringtngĕnsaneringnguri, singmangingūhikā, siddhipomaḥhomahanya |
[7 7A] | [7 7A] | ||
− | tlagangĕmbĕng, nga. 0. | + | tlagangĕmbĕng, nga. 0. yanpaksyiputiḥdadanya, paksyinhidābhaṭāraprameśwara, rahayu. 0. yanpaksyimatmukalungnyaringsor̀mwangringluhūr̀, wwang |
− | ngadagangyogyamangingū, | + | ngadagangyogyamangingū, sangwikuhugāwnangddr̥ĕthyā. 0. yancikup'hikuḥnyakalaningmakuwong, puṣpañjali, nga, sangwikuyogyamangingū. 0. |
− | + | yanpaksyibariḥsiksyiknya, tigangwilaḥ, patpatkuning, tdhunanphalanya, hanggenpapikat'hayu, barubuwan. 0. nagaśeṣa, nga, manu | |
− | kirasangatawangringajñānā, | + | kirasangatawangringajñānā, manukirabhaṭārawiṣṇu, mwangsangratu, yogyamangingū, wwangadagangwnangjugāngingū. 0. yanpaksyi, mahikuḥ</transliteration> |
==== Leaf 7 ==== | ==== Leaf 7 ==== | ||
Line 252: | Line 273: | ||
</transcription><transliteration>[7 7B] | </transcription><transliteration>[7 7B] | ||
7 | 7 | ||
− | + | wilaḥnya 16 lambā, singmangingū, sukārahayu. 0. yanpaksyihagönghawaknyatkengsiraḥnya, dawawulunya, muludadanya, manmukalungnya | |
− | + | kabeḥ, norapgatpgat, sukunyabang, putiḥnakanya, lumbungnginĕb, nga. rahayutmĕnikā. 0. kuningyanhanāpaksyikadyāhayam | |
− | wiriwulunya, | + | wiriwulunya, ikāmanukbhaṭārabrāhma, sangmangingūsukarahayumangguḥlabhā. 0. yanpaksyiholahingmanulup, pūr̀ṇnasuka, |
− | nga. rahayuhikā. 0. yanpaksyi, hantukñolong, wwangpurāṣṭa, nga, | + | nga. rahayuhikā. 0. yanpaksyi, hantukñolong, wwangpurāṣṭa, nga, dūr̀lakṣaṇa'ikā, kawon. 0. yanhanapaksyimuniping |
[8 8A] | [8 8A] | ||
− | tiga, ringkālaninglatri, ikamapuharahayu, | + | tiga, ringkālaninglatri, ikamapuharahayu, tankatamaningduṣṭadūr̀jjanā, kulkulamuṣṭi, nga. 0. yanpaksyiwulundadanyabiru, ni |
− | lākatan, nga, | + | lākatan, nga, paksyinhidābhaṭāraprameśwara, rahayusingngadr̥ĕwe. 0. paksyiklawuwulunnya, rājamulya, nga, rahayutmĕn. |
− | 0. yanpaksyi, bangsukunya, | + | 0. yanpaksyi, bangsukunya, putiḥnakanyā, hagöngwinwinanyā, muninyagöng, ikāmanuk'hidābhaṭāragurū, haweḥraha |
− | yuwwangmangingū. 0. itingayabangsasayut, ma, | + | yuwwangmangingū. 0. itingayabangsasayut, ma, oṁbayupinakasasantun, śabdhapinakāngatūrang, idhĕppinakānampi</transliteration> |
==== Leaf 8 ==== | ==== Leaf 8 ==== | ||
Line 285: | Line 306: | ||
</transcription><transliteration>[8 8B] | </transcription><transliteration>[8 8B] | ||
8 | 8 | ||
− | + | aṅġ, uṅġ, maṅġ, oṁ, idhĕpku, muliḥkasar̀wwatumuwuḥ, isinemuliḥkabumi, gtiḥmuliḥkayehe. oṅġsampūr̀ṇnayanamaswahā. 0. | |
− | + | // itiwawilangansiksyikpaksyi, sakingluhur̀ngawitinngawilang. lwir̀nyā. śrī, ar̀tthā, labhā, manuk, manuṣya, susaḥ, dewwā, | |
− | rākṣasā. yanyatibawawilahanyāringśrī. | + | rākṣasā. yanyatibawawilahanyāringśrī. ringjinĕnggnaḥnya, yantibaringar̀tthā, ringgdhongumaḥgnahangpaksyi'ikā. yanringlabhātibanya, |
− | + | ringpadwadwalan'gnaḥnya. yantibaringmanukringkukurangannggonya. yantibaringmanuṣya, haladahat, hayumangingūpaksyihikā. 0. | |
[9 9A] | [9 9A] | ||
− | + | yantibāringśusaḥ, halātmĕn, tanpasaḥprihatisangmangingūpaksyimangkanā. 0. yantibāringdewā, ringsanggaḥgnaḥnikā. 0. ya | |
− | + | nringrākṣasaringbadāgnaḥnya, haladahatringmanusyā. 0. nihandewaśānggawebadan, kucit, ringdinā, wr̥ĕ, pa, tambir̀, hayu. 0. sasa | |
− | + | panngawitngajaḥsampi, ma, helingheling, gumikaya, janihakor̀, madanhidombā, ingĕtangpangūbhayā, namu, hanikulintā, yugā | |
− | + | namunamamādaniṭindiḥ. 0. // iticar̀cchāningpaksyikitiran, lontar̀dr̥ĕwenhimadhedawuḥ, sakingksyimpar̀klod</transliteration> | |
==== Leaf 9 ==== | ==== Leaf 9 ==== | ||
Line 317: | Line 338: | ||
</transcription><transliteration>[9 9B] | </transcription><transliteration>[9 9B] | ||
9 | 9 | ||
− | + | pĕr̀bkĕlanpidpid, kacamatanhabang, karanghasĕm. tindhunholiḥhiwayan'gtas, magnaḥringkidulingpasar̀hutaḥmenakdeśatiṣṭā, | |
− | + | kacamatanhabang, karanghasĕm. nāngingpangeger̀paksyipapikattankasūrātanghiriki, dwaninglontar̀hipunesāmpunrusakbubukantansi | |
− | ddhāhantukngawacen. | + | ddhāhantukngawacen. hasapunikātal̥ĕr̀nunaspangampuraringsangamawoslontar̀punikiswecāngawaḥhuwuhinmangdhamakeraskruṇalinggā |
− | + | deningndhudlontar̀hinanhipunsāmpunkadisarusasuratanehantukbubukan, kadulurinkatunanmanaḥsakaditityangngerasangli | |
[10 10A] | [10 10A] | ||
10 | 10 | ||
− | ngganipun. puputkasurātdhinākāla, śu, u, | + | ngganipun. puputkasurātdhinākāla, śu, u, langkir̀, titi, pang, ping 6 śaśiḥkatigā, raḥ 7 tĕngggĕkwindhu, iśakawar̀ṣa 1907. 0. |
− | + | tanggalmasyehi 6 septembĕr̀ 1985. 0. </transliteration> | |
==== Leaf 10 ==== | ==== Leaf 10 ==== |
Latest revision as of 00:11, 21 September 2019
Description
Bahasa Indonesia
Carcan adalah teks yang menguraikan berbagai ciri dan jenis suatu subjek tertentu, umumnya dengan arti dan pengaruh baik-buruknya bagi manusia. Carcan Paksi Titiran menguraikan tentang macam-macam jenis burung titiran (Geopelia striata) yang dikenal sebagai burung perkutut dalam bahasa Indonesia.
Lontar ini selesai ditulis pada tahun śaka 1907, setara dengan 6 September tahun masehi 1985.
English
Carcan is a text that classify various properties and kinds of a certain subject, usually with their symbolic meaning and effect for humans. Carcan Paksi Titiran classify various kinds of titiran bird (Geopelia striata), also known as perkutut in Indonesian, a dove often kept as pets in Bali and Java due to their pleasant cooing calls.
This manuscript was completed on śaka year 1907, equivalent to 6 September 1985 AD.